Notaris, tuchtrecht en register van aandeelhouders.
Notaris tuchtrechtelijk veroordeeld wegens het niet vermelden van pandrechten in een akte van aandelenoverdracht.
Wat kunnen we van die zaak leren:
Zorg altijd dat het originele register van aandeelhouders op je bureau ligt als je een zaak aanneemt en er nog ligt als je de akte passeert. Hiermee voorkom je dat je geconfronteerd wordt met beslagen, pandrechten en/of rechten van vruchtgebruik die zijn gevestigd/gelegd nadat het origineel aan jou is overhandigd. En je kunt tijdig aan verkoper laten weten dat er nog een pandrecht , vruchtgebruik of beslag bestaat, waar even over moet worden nagedacht wat daarmee moet gebeuren. Lees het register helemaal door: het venijn zit hem meestal in de staart, immers pand en vruchtgebruik staan vaak achter in het register. Het Hof acht het niet noodzakelijk dat de notaris een kopie van het register in het dossier bewaart, maar beveelt dat wel aan. Best practice is: geen akte passeren als je niet het originele register voor je neus hebt. Is dat in het ongerede geraakt, laat dan een nieuw (vervangend) register aanmaken en laat dat tekenen door het bestuur (daarmee wordt dat document het register van dat moment en biedt de derdenbescherming die verder op in de stukje wordt besproken). Maak een kopie van het register nadat je daarin de wijziging uit hoofde van jouw akte hebt opgenomen, voordat je het aan het bestuur van de BV ter ondertekening opstuurt. Een scan maken, kan natuurlijk ook en sla die op in het e-dossier. Vraag het bestuur een kopie van het register, nadat het bestuur de nieuwe inschrijving heeft getekend, aan jou in PDF te retourneren. Sla die PDF op in het dossier.
Het is mij uit de uitspraken niet duidelijk geworden of in het originele register wel of geen sprake was van een inschrijving van pandrechten en of de notaris het originele register heeft gezien of niet.
De tweede pandhouder dient een klacht in. Noch de uitspraak van het hof, noch die van de tuchtkamer rept over het eerste pandrecht. Dat moet er zijn, anders kun je geen tweede pandrecht hebben.
Tuchtrechtelijk verwijtbaar is dat de notaris het tweede pandrecht niet heeft vermeld in zijn akte van overdracht. Het mooie van pandrecht is dat het niet uitmaakt of je het vermeldt of niet: als het rechtsgeldig is gevestigd, is het er gewoon, tenzij de verpanding niet uit het register blijkt, want dan kan de verpanding de verkrijger, mits te goeder trouw, niet worden tegengeworpen, zie art 2:196, lid 3 BW. Door de zakelijke werking blijft het pandrecht van kracht, ook al is een ander dan de pandgever rechthebbende van de aandelen.
Laten we aannemen dat de verpanding in het register was ingeschreven en dat de notaris deze over het hoofd heeft gezien, omdat hij een incomplete kopie van het register had ontvangen of niet goed heeft gekeken (dat kan namelijk ook). Dan zit de koper op de blaren, immers hij heeft aandelen verkregen waarop 2 pandrechten waren gevestigd. Het had logischer geweest als de koper de notaris (en natuurlijk de verkoper) had aangesproken. De verkoper is de grootste boef, immers hij verkoopt en levert aandelen en verklaart dat die vrij en onbezwaard zijn, terwijl hij wist of had moeten weten dat er sprake was van 2 pandrechten. Nu de tweede pandhouder de notaris aanspreekt, doet dat vermoeden dat het pandrecht niet was ingeschreven, waardoor het pandrecht niet aan de koper kan worden tegengeworpen, maar dan had de notaris het niet kunnen weten. Of speelt bij de tweede pandhouder een gekrenkt rechtsgevoel en wil hij de notaris tuchtrechtelijk laten weten dat hij vindt dat het recht in de akte vermeld had moeten worden (zonder dat dit voor de positie van pandhouder iets uitmaakt?).
Deze casus maakt in ieder geval duidelijk dat een goed draaiboek en de juiste compliance een hoop leed had kunnen voorkomen. Als het draaiboek van www.Praktijkgenerator.nl was gevolgd, had het er voor de notaris een stuk eter uitgezien, en ook voor koper en pandhouder.
