STAK of VAK
De rechtsvorm van een administratiekantoor (voor aandelen) is meestal de stichting (STAK). Dat hoeft natuurlijk niet: ook een natuurlijk persoon kan optreden als administratiepersoon, maar dat is niet te adviseren, omdat een natuurlijke persoon per definitie een eindig leven heeft en er bij dat einde opvolging onder algemene titel plaatsvindt en dus de geadministreerde aandelen tot het vermogen van de erfgenamen gaan behoren. De keuze voor een stichting ligt voor de hand, immers dat is een afgescheiden doelvermogen en is als trustachtige rechtspersoon goed bruikbaar en haar bestaan is niet afhankelijk van het in leven zijn van natuurlijke personen.
Bijzondere certificering:
Sommige personeelsparticipaties en samenwerkingsverbanden die met een certificering van aandelen worden gestructureerd, is er behoefte aan een bestuur dat (mede) door de certificaathouders wordt gekozen. Als de rechtsvorm stichting is, kom je in de buurt van het ledenverbod van art 2:285, lid 1 BW. Ik onderken lid 2 van dat artikel waar wordt gezegd dat de bevoegdheid tot het vervullen van ledige plaatsen niet meteen betekent dat er een lidmaatschap bestaat. Als je een vergadering van certificaathouders invoert en eea een beetje aankleedt, met name met voorwaarden van toe en uittreding, wordt dat mogelijk anders.
Denk in dat soort gevallen ook eens aan de vereniging als rechtsvorm voor het administratiekantoor (VAK). Je kunt hier haast oneindig mee structureren: aan het lidmaatschap kan worden verbonden dat de leden ook meteen economisch gerechtigd zijn tot (een gedeelte) van de aandelen (of de opbrengsten van de aandelen) die de VAK houdt in een BV/NV (een automatisch certificaat). Verder kan een inklimregeling (met een puntenstelsel) langs deze weg worden vormgegeven (een soort pool, waarbij de dividenden die de VAK ontvangt, worden herverdeeld onder de leden, op de wijze als is opgenomen in de (administratie-)voorwaarden).
Alternatief voor een automatisch certificaat is dat de VAK certificaten (van aandelen) toekent aan degenen die lid zijn en hun inleg hebben voldaan. Certificaten kunnen worden teruggehaald. In de (administratie-)voorwaarden, voordat het certificaat wordt toegekend (de originaire verkrijging van het certificaat) aan de gerechtigde, kan het volgende worden opgenomen:
Als:
1. de gerechtigde geen lid van de VAK meer mag zijn, omdat hij:
a. wordt weggestemd door de andere leden van de VAK,
b. failliet is,
c. is overleden,
d. zijn professionele bevoegdheid verliest,
e. wordt veroordeeld voor een misdrijf etc,
en
2. hij/zijn rechtsopvolgers de waarde van zijn certificaten giraal heeft/hebben ontvangen op zijn bankrekening, vervalt het certificaat (girale clearing).
Hiermee bewerkstellig je in feite een onteigening: stel de gerechtigde gaat failliet: het enige wat er dan nog moet gebeuren, is de girale overboeking van de waarde (vastgesteld op de wijze als is uitgewerkt in de voorwaarden) op de rekening van het ex-lid. Je hebt bij deze structuur geen medewerking van het ex-lid/zijn erfgenamen/zijn curator nodig om de certificaten terug te halen. Er is namelijk geen overdracht: het recht (certificaat) dat onder deze voorwaarden was toegekend, eindigt bij het in vervulling gaan van die voorwaarden. Aan degene die kwalificeert als lid en de waarde op rekening van het ex-lid heeft bijgeschreven, zal als regel een nieuw certificaat (dat exact dezelfde rechten geeft als het vervallen certificaat) moeten worden toegekend (waardoor er weer sprake is van een originaire verkrijging). Eea moet in goed overleg met een fiscalist worden gestructureerd, immers dit soort certificaten wordt zonder afstemming met de fiscus niet gezien als normaal certificaat.
Het model administratievoorwaarden van praktijkgenerator: ADMINISTRATIE810FLEX bevat een modeltekst voor de girale clearing.
De combinatie VAK met girale clearing biedt haast oneindige mogelijkheden voor structurering.
