Woensdag 20 november 2013
Let op de verschillende vereisten die gelden bij statutenwijziging van een BV. Hieronder volgt een uiteenzetting.
Artikel 2:231, lid 4 BW
Een besluit tot statutenwijziging dat specifiek afbreuk doet aan enig recht van houders van aandelen van een bepaalde soort of aanduiding, behoeft, tenzij ten tijde van de toekenning van het recht de bevoegdheid tot wijziging bij die bepaling uitdrukkelijk was voorbehouden, een goedkeurend besluit van deze groep van aandeelhouders, onverminderd het vereiste van instemming waar dit uit de wet voortvloeit.
Ook als een ander de stemrechten verbonden aan de aandelen mag uitoefenen in de vergadering (bijvoorbeeld bij pandrecht met stemrecht), zal de goedkeuring van de groep van aandeelhouders moeten worden gevraagd. Als de wijziging het recht van de pandhouder nadeel toebrengt, werkt dat niet tegen hem zonder diens toestemming, zie 2:232 BW.
De gedachte achter de goedkeuring van 2:231, lid 4 BW is ingegeven om houders van stemrechtloze aandelen te beschermen, zonder hen een vetorecht te geven. Dat is begrijpelijk. Wat wij niet begrijpen is dat de goedkeuring ook nodig is, als er instemming moet zijn verleend. Dat lijkt overbodig, maar de wet is er duidelijk over.
De instemming met statutenwijzigingen moet worden onderscheiden van de regeling van 2:192, lid 1, dat bepaalt dat verplichtingen aan het aandeelhouderschap niet tegen de wil van een aandeelhouder kunnen worden opgelegd: een statutenwijziging waarbij dat laatste gebeurt, kan gewoon doorgang vinden (met de vereiste statutaire meerderheid etc), alleen gelden die verplichtingen niet voor de aandeelhouder die daar tegen was. In 2:192a is een nadere regeling uitgewerkt wat er daarna kan gebeuren. Het ontbreken van instemming daarentegen houdt in dat de statutenwijziging niet tot stand kan komen. Het verbinden van verplichtingen is een andere rechtsfiguur dan het doen van afbreuk aan rechten.
Onder instemming verstaan wij veiligheidshalve een verklaring per houder van aandelen dat hij instemt met de wijziging. Advies is die instemming op schrift te verlangen.
Wat is specifiek afbreuk doen van rechten? Bij de verkenningen nemen we aan dat de bevoegdheid tot wijziging niet voor de toekenning van het recht in de statuten was voorbehouden. Wij maken onderscheid tussen winstrechtloze en stemrechtloze aandelen maar dat is niet voor elke casus noodzakelijk. Eerst lopen we voor de volledigheid de verschillende eisen en formaliteiten door die men nu bij statutenwijziging kan tegenkomen.
De wet kent tegenwoordig naast het bovenstaande een aantal wettelijke meerderheden, quora goedkeuringen en instemmingen.
Instemming:
Artikel 2: 195 lid 3 BW
De overdraagbaarheid van aandelen kan bij de statuten voor een bepaalde termijn worden uitgesloten. Een overdracht in strijd met een statutaire uitsluiting is ongeldig. Voor een statutaire regeling als bedoeld in de eerste zin is de instemming vereist van alle houders van aandelen waarop de uitsluiting van de overdraagbaarheid betrekking heeft.
Artikel 216 lid 8 BW
Voor een statutaire regeling als bedoeld in lid 6 [berekening van de uitkering per aandeel aan de hand van het verplicht te storten bedrag] of lid 7 [winstrechtloze of beperkt winstgerechtigde aandelen] is de instemming vereist van alle houders van aandelen aan wier rechten de statutenwijziging afbreuk doet.
Artikel 2:226 lid 2 BW
Wordt na de oprichting een plaats buiten Nederland aangewezen, dan kan het daartoe strekkende besluit tot wijziging van de statuten slechts worden genomen met algemene stemmen in een vergadering waarin het gehele geplaatste kapitaal is vertegenwoordigd en voor zover alle vergadergerechtigden met de statutenwijziging hebben ingestemd.
Artikel 2:227 lid 4 BW
Een statutaire regeling waarbij aan certificaathouders vergaderrecht is toegekend, kan slechts met instemming van de betrokken certificaathouders worden gewijzigd, tenzij bij het toekennen van het vergaderrecht de bevoegdheid tot wijziging uitdrukkelijk in de statuten was voorbehouden. De vorige zin is van overeenkomstige toepassing op vruchtgebruikers en pandhouders.
Artikel 2:228 lid 5 BW
In afwijking van de leden 1 tot en met 4 kunnen de statuten bepalen dat aan aandelen geen stemrecht in de algemene vergadering is verbonden. Een dergelijke regeling kan slechts worden getroffen ten aanzien van alle aandelen van een bepaalde soort of aanduiding waarvan alle aandeelhouders instemmen. enz
Artikel 2:232 BW
Wijziging van een bepaling der statuten, waarbij aan een ander dan aan aandeelhouders der vennootschap als zodanig enig recht is toegekend, kan indien de gerechtigde in de wijziging niet toestemt, aan diens recht geen nadeel toebrengen; tenzij ten tijde van de toekenning van het recht de bevoegdheid tot wijziging bij die bepaling uitdrukkelijk was voorbehouden.
Unanimiteit in vergadering waarin gehele kapitaal is vertegenwoordigd: Is in feite hetzelfde als instemming (iedereen heeft veto)
Artikel 2:228, lid 4 BW
Van de leden 2 [stemrecht gekoppeld aan nominaal bedrag] en 3 [Indien het maatschappelijk kapitaal in aandelen van verschillend bedrag is verdeeld, is het aantal stemmen van iedere aandeelhouder gelijk aan het aantal malen, dat het bedrag van het kleinste aandeel is begrepen in het gezamenlijk bedrag van zijn aandelen ] kan bij de statuten worden afgeweken. Een besluit tot statutenwijziging dat een wijziging in het stemrecht betreft, kan slechts worden genomen met algemene stemmen in een vergadering waarin het gehele geplaatste kapitaal is vertegenwoordigd.
Artikel 2:242, lid 1 BW
De benoeming van bestuurders geschiedt voor de eerste maal bij de akte van oprichting en later door de algemene vergadering of, indien de statuten zulks bepalen, door een vergadering van houders van aandelen van een bepaalde soort of aanduiding, mits iedere aandeelhouder met stemrecht kan deelnemen aan de besluitvorming inzake de benoeming van ten minste één bestuurder. Indien een vennootschap toepassing geeft aan artikel 239a wordt bij de benoeming van een bestuurder bepaald of hij wordt benoemd tot uitvoerende bestuurder onderscheidenlijk niet uitvoerende bestuurder. Op een statutaire regeling als bedoeld in eerste zin is artikel 228 lid 4, tweede volzin, van overeenkomstige toepassing. ..
Artikel 2:252, lid 1 BW
De commissarissen die niet reeds bij de akte van oprichting zijn aangewezen, worden benoemd door de algemene vergadering of, indien de statuten zulks bepalen, door een vergadering van houders van aandelen van een bepaalde soort of aanduiding, mits iedere aandeelhouder met stemrecht kan deelnemen aan de besluitvorming inzake de benoeming van ten minste één commissaris. Op een statutaire regeling als bedoeld in de vorige zin is artikel 228 lid 4, derde volzin, van overeenkomstige toepassing…
Niet tegen de wil oplegbaar
Artikel 2:192 lid 1 BW
De statuten kunnen met betrekking tot alle aandelen of aandelen van een bepaalde soort of aanduiding:
a) bepalen dat verplichtingen van verbintenisrechtelijke aard, jegens de vennootschap of derden of tussen aandeelhouders, aan het aandeelhouderschap zijn verbonden;
b) eisen verbinden aan het aandeelhouderschap;
c) bepalen dat de aandeelhouder in gevallen, in de statuten omschreven, gehouden is zijn aandelen of een deel daarvan aan te bieden en over te dragen.
Een in de vorige zin onder a, b of c bedoelde verplichting of eis kan niet, ook niet onder voorwaarde of tijdsbepaling, tegen de wil van de aandeelhouder worden opgelegd.
Artikel 2:192 lid 3 BW
Een regeling als bedoeld in lid 1 onder c dient zodanig te zijn dat de aandeelhouder die dit verlangt een prijs ontvangt, gelijk aan de waarde van zijn aandeel of aandelen, vastgesteld door een of meer onafhankelijke deskundigen. De statuten kunnen voorzien in een van de vorige zin afwijkende prijsbepalingsregeling. Een dergelijke afwijkende regeling kan aan een aandeelhouder niet tegen zijn wil worden opgelegd.
Artikel 2:195 lid 4 BW
De overdraagbaarheid van aandelen kan bij de statuten ook op andere wijze dan overeenkomstig lid 1 of lid 3 worden beperkt. Een overdracht in strijd met een statutaire beperking is ongeldig. Een dergelijke statutaire regeling dient zodanig te zijn dat een aandeelhouder die zijn aandelen wil overdragen, indien hij dit verlangt, een prijs ontvangt, gelijk aan de waarde van zijn aandeel of aandelen, vastgesteld door een of meer onafhankelijke deskundigen. De statuten kunnen voorzien in een van de vorige zin afwijkende prijsbepalingsregeling. Een dergelijke afwijkende regeling kan aan een aandeelhouder niet tegen zijn wil worden opgelegd.
Maakt u gebruik van de bijzondere mogelijkheden die sinds de Flex-wet zijn toegestaan, kijk dan goed uit en help met het vervullen van de vereisten.