dinsdag 22 september 2020

De Leidraad Financiële Sanctieregelgeving van het Ministerie van Financiën

De leidraad is een lastig te doorgronden werkstuk en er vloeit niet onmiddellijk en duidelijk uit voort wat je nou moet doen en wat niet mag. Hij is 31 pagina’s lang, dus hem even snel vóór de client-acceptance doorbladeren en dan weten hoe en wat, zit er niet in. Daarom hebben wij de leidraad ontleed en de belangrijkste checks toegevoegd aan ons draaiboek Identificatie dienstverlening. Het draaiboek vind je HIER.

 

De bedoeling van de sancties is bevriezing van de vermogens en middelen van (rechts-)personen die in verband met terrorisme worden gebracht. De leidraad noemt het: “Deze sanctiemaatregelen zijn gericht op het limiteren van de handelingscapaciteit van specifieke aangewezen(rechts)personen en/of entiteiten.”

 

De Sanctiewet 1977 lijkt geschreven voor banken en trustkantoren, die ook extra verplichtingen opgelegd krijgen (zoals een meldplicht, een bewaarplicht en een bevriezingsplicht en een onderzoeksplicht naar de lijsten), maar de wet raakt ook anderen.

 

Voor anderen dan banken en trustkantoren geldt dat je de sanctielijsten van de VN, de EU en de Nederlandse regering moet nagaan of jouw cliënt, maar ook de wederpartij van jouw cliënt, er op staat.

 

Gek genoeg vloeit dit niet voort uit de Sanctiewet 1977 zelf, maar uit het beleid dat je op grond van de WWFT moet inrichten en uit dien hoofde de sanctielijsten moet raadplegen (als onderdeel van jouw cliëntenonderzoek).

 

De leidraad geeft de volgende cryptische tekst (pagina 11):

“De sanctieregelingen gelden voor iedereen (dus ook voor niet-financiële ondernemingen zoals juridische beroepsgroepen en accountants) en daarom zullen alle Wwft-instellingen maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat zij in strijd met de sanctieregelingen handelen. Zo is een notaris bijvoorbeeld strafbaar als deze een verkoopakte passeert waar een persoon bij betrokken is die op een sanctielijst staat.

 

De Wwft wordt vaak samen met de Sanctiewet genoemd, maar de twee wetten brengen andere verplichtingen met zich mee.

De Sanctiewet stelt de verplichting om de identiteit van nieuwe en bestaande relaties te controleren, zodat kan worden nagegaan of deze overeenkomen met personen of entiteiten genoemd op de sanctielijsten. Als dit het geval is, mogen die transacties niet worden gefaciliteerd. Financiële instellingen dienen die verzoeken om financiële diensten of transacties waarbij gesanctioneerde personen of entiteiten betrokken zijn, op grond van het Besluit melding transacties financiering terrorisme te melden bij FIU-Nederland. De Wwft stelt de verplichting tot het doen van cliëntonderzoek, zodat duidelijk wordt met wie er zaken wordt gedaan. Transacties vinden wel plaats maar worden doorlopend gemonitord, en voor zover ongebruikelijk, worden ze gemeld bij FIU-Nederland.

Ook gaat het in de Sanctiewet en lagere regelgeving om de ‘relatie’ en spreekt de Wwft over ‘de cliënt’. Met een relatie in de Sanctiewet wordt bedoeld: iedereen die betrokken is bij een financiële dienst of transactie. De verplichting tot naleving strekt hier dus verder dan onderzoek naar alleen uw cliënt en gaat bijvoorbeeld ook om de uiteindelijk belanghebbende (UBO), eventuele gemachtigden en de wederpartij bij een financiële transactie.

Daarnaast gaat de Wwft uit van een risicogebaseerde benadering waarbij geldt dat een inschatting moet worden gemaakt van het risico op witwassen of terrorismefinanciering bij bepaalde cliënten. De Sanctiewet daarentegen kent een resultaatsverplichting en is rule-based, wat betekent dat alle relaties moeten worden gecontroleerd.”

Pagina 24 van de Leidraad Financiële Sanctieregelgeving meldt het volgende:

 

“Als u dus een Wwft-instelling maar geen artikel 10 Sanctiewet-instelling (dus geen bank of trust bent) bent, dient u de hierboven samengevatte Wwft-verplichtingen te volgen. De Sanctiewet-verplichtingen rond het controleren en screenen, meldplicht en toezicht (zie hoofdstuk 1) gelden in dit geval niet voor u.”

 

Er worden ook allerlei vragen aan de orde gesteld. Enkel relevante lichten wij eruit:

 

Vraag 31. Ik ben geen financiële instelling of trustkantoor als genoemd in artikel 10 Sanctiewet. Ik ben wel een Wwft-instelling. Hoe kan ik me aan de Sanctiewet houden?

 

Antwoord 31. De Sanctiewet vereist dat er geen financiële diensten worden verricht of transacties worden gefaciliteerd voor gesanctioneerde personen of entiteiten. Een controle op die lijsten is deels in te passen in het cliëntonderzoek dat u op grond van de Wwft moet verrichten. Het ligt in de rede om bij de aanvang van een relatie na de identificatie van de cliënt te controleren of deze op een sanctielijst staat. Bij periodieke herbeoordeling van de cliënten kan deze stap ook worden ingebouwd. Daarnaast kunnen bepaalde indicaties die uit het cliëntenonderzoek  komen er op wijzen dat u alert moet zijn of de persoon op een sanctielijst staat of hier wellicht in de toekomst aandacht voor moet zijn. Te denken valt aan cliënten of UBO’s uit derde hoog risicolanden in de zin van de Wwft of in geval van politiek prominente personen uit bepaalde landen. Uw risicomanagement op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering, als voorgeschreven in de Wwft, kan u zo helpen om gesanctioneerde personen of entiteiten te identificeren en geen financiële diensten (meer) aan hen aan te bieden.

 

Vraag 32. Wat zijn voorbeelden van sanctieovertredingen voor deze categorie instellingen, die Wwft-instellingen zijn maar niet in artikel 10 Sanctiewet zijn genoemd?

 

Antwoord 32.

Voorbeeld 1. Het kan zijn dat u als makelaar wordt gevraagd voor de aan- of verkoop van vastgoed door een gesanctioneerde persoon of entiteit, of dat u wordt gevraagd voor de bemiddeling in verhuur voor of aan een gesanctioneerde persoon of entiteit.

 

Voorbeeld 2. Als aanbieder van kansspelen kunt u de situatie tegenkomen dat een gesanctioneerde persoon of entiteit in uw kansspelen wint, bijvoorbeeld een cadeaupakket, tegoedbon of prijzengeld.

 

Voorbeeld 3. Als handelaar kunt u worden benaderd voor de aan- of verkoop of ruil van waardevolle goederen, zoals auto’s, goud of kunst met een gesanctioneerde persoon of entiteit.

 

Voorbeeld 4. Verder kan het zijn dat u als accountant, belastingadviseur of advocaat wordt gevraagd om diensten te verlenen die zien op beheer, behoud, vermeerdering of vermindering van financiële bezittingen van een gesanctioneerde persoon of entiteit, of dat u als notaris een akte passeert die hier op ziet. Deze situatie kan zich, in het geval van advocaten, ook voordoen als het niet om een gesanctioneerde cliënt maar om een gesanctioneerde wederpartij gaat. Dit zijn allemaal diensten die u volgens de Sanctiewet niet aan deze relatie mag verlenen. Als u deze situaties tegenkomt, moet u de diensten stopzetten of bij aanvang weigeren. Uw risicomanagement als voorgeschreven in de Wwft kan u helpen om gesanctioneerde personen of entiteiten te identificeren en deze diensten niet (meer) aan hen aan te bieden (zie vorig antwoord). De Sanctiewet staat er tot slot niet aan in de weg om als advocaat voor een gesanctioneerde partij op te treden. Als uw cliënt u zelf wil betalen voor uw dienstverlening, dient u contact op te nemen met het Ministerie van Financiën voor een ontheffing (zie paragraaf 2.2).

 

Vraag 33. Ik ben geen financiële instelling of trustkantoor als genoemd in artikel 10 Sanctiewet. Ik ben wel een Wwft-instelling. Moet ik gebruik maken van screeningssystemen om mij aan de Sanctiewet te kunnen houden?

 

Antwoord 33. De Sanctiewet schrijft voor uw instelling geen verplichte screeningssystemen (AO/IC) voor. De Wwft verplicht u wel tot risicomanagement. Dit kan u helpen om gesanctioneerde personen of entiteiten te identificeren (zie voorgaande vraag). Commentaar PG: Het lijkt wel of men het niet durft te zeggen: maar om dit te kunnen uitvoeren, moet je de lijsten wel screenen anders kun je niet ontdekken dat er een hit is.

 

Vraag 35. Ik ben geen financiële instelling of trustkantoor als genoemd in artikel 10 Sanctiewet. Ik ben wel een Wwft-instelling. Wat moet ik doen als een bestaande relatie op een VN/EU/NL sanctielijst wordt geplaatst?

 

Antwoord 35. De dienstverlening moet worden bevroren. U mag geen afscheid nemen van uw cliënt. Dit om te voorkomen dat de gesanctioneerde relatie elders financiële diensten af zou kunnen nemen.”

Commentaar PG: Hier lijkt de opsteller van de Leidraad het spoor bijster: het gaat hier niet om banken of trusts, maar om de andere dienstverleners (je kunt bezwaarlijk een transport van een huis bevriezen), daarom menen we dat je dienst moet weigeren als het gaat om financiële transacties.

 

Vraag 36. Ik ben geen financiële instelling of trustkantoor als genoemd in artikel 10 Sanctiewet. Ik ben wel een Wwft-instelling. Wat moet ik doen als de wederpartij van mijn transactie op een VN/EU/NL sanctielijst staat?

 

Antwoord 36. De dienstverlening moet worden bevroren. U mag de transactie niet uitvoeren. Mocht u vermoeden dat sprake is van een overtreding van de Wwft, dan dient u dit te melden bij FIU-Nederland.” Commentaar PG: zie vorig commentaar.

 

Conclusie

Onze conclusie is, dat je als notaris wel degelijk de lijsten moet checken en als het gaat om goederen of geld van of naar een sanctielijstpersoon, je dienst moet weigeren, want je werkt anders mee aan iets dat strijd met het recht oplevert. Ook zul je, als dat wat ze van je vragen ongebruikelijk is, melding bij het FIU moeten doen. Het zou mooi zijn als de screening van de lijsten in de notariële softwarepakketten of in andere applicaties zou worden meegenomen. Als je het handmatig moet doen, is het veel werk terwijl een robot het vrij makkelijk kan uitvoeren.

En bedenk: als je meewerkt aan witwassen of financiering van terrorisme het strafrecht niet mals is en de delictsomschrijvingen dermate ruim dat er heel snel sprake zal zijn van opzet/schuld.

Laat een reactie achter.

  • Met veel plezier woon ik de Master Classes van PraktijkGenerator bij, omdat deze goed georganiseerd zijn en inhoudelijk heel sterk zijn. Ik kan de Master Classes bij een ieder van harte aanbevelen.

    De heer mr B.L.W.P. Versteeg, notaris bij VHN Notarissen in Den Helder
  • De Praktijkgenerator is voor mijn kantoor een zeer waardevolle database!

    Wim van Ringelesteijn van Notariskantoor Mr W. van Ringelesteijn in Alblasserdam
  • Fijn dat PraktijkGenerator nu ook toelichtingen bij huwelijksvoorwaarden aanbiedt. De toelichtingen zijn ook intelligent gemaakt en daardoor in no time klaar.

    Gijsbert van der Heiden van Notariskantoor Van der Heiden te Streefkerk
  • Ik ben zeer tevreden met het abonnement bij PraktijkGenerator. Met PraktijkGenerator heb ik 3 voor de prijs van 1: alle know-how, (intelligente) modellen en PE-punten in één abonnement. Daarnaast kunnen wij gebruik maken van de expertise van de medewerkers van PraktijkGenerator en kunnen wij altijd terecht met vragen. Van belang is met name snel telefonisch advies over juridische kwesties maar ook gevraagd en ongevraagd advies over het runnen van een notariskantoor in deze tijden.
    Mevrouw mr J.P.M.L. Martens-Posthumus, notaris bij VanLier Posthumus notarissen
  • Ik ben superblij met PraktijkGenerator, hadden we veel eerder moeten doen. Een actueel modellenbestand tot je beschikking hebben scheelt een hoop tijd in plaats van alles zelf uitzoeken. Het is het geld meer dan waard!

    Mevrouw mr. F.P. Smink, notaris bij Notariskantoor Ellemers te Sneek
  • Het boekje "Boost jouw notariskantoor" is niet alleen een must voor notariskantoren maar ook voor andere professionals als advocaten en accountants. Een handleiding om jouw doelgroep en product te leren te begrijpen en voorspelbare groei te bereiken. Vraag ernaar bij PraktijkGenerator: ze zenden het jou GRATIS toe.

    Dirk-Jan Rol, eigenaar van Admare, administratiekantoor voor de juridische sector
  • Ik voel mij sterker met PraktijkGenerator, het is mijn notariële partner.

    Jesse Russel van Team Notarissen in Maastricht
  • Fijn dat PraktijkGenerator in de drukke decembermaand in het notariaat zeer snel heeft gereageerd op mijn vraag per mail! Hierdoor kon de betreffende akte nog die maand passeren.

    Gijsbert van der Heiden van Notariskantoor Van der Heiden te Streefkerk
  • Je kennis op peil houden is een must als notaris. Bij PraktijkGenerator krijg ik alle know-how en PE-punten in één abonnement!

    Dorus de Hair, notaris bij De Hair Vrijdag notarissen & adviseurs te Oisterwijk
  • Inmiddels al meerdere Master Classes van PraktijkGenerator naar tevredenheid gevolgd. Fijn ook dat de rechtsgebieden familierecht en vastgoed worden behandeld.

    Idy van Hoek, notarisklerk bij Notariskantoor Annet Wijers te Heeze
  • Op 11 oktober 2018 heb ik de master class Goederenrecht voor de Notariële Vastgoedpraktijk bijgewoond. Kordate docenten die de cursus praktisch aanvliegen en ook openstaan voor interactie met de aanwezige. Zeer goede ervaring, ik zou het iedereen aan willen bevelen.

    Pepijn Beliën, notaris van Oostland Notaris te Berkel en Rodenrijs
  • Het is erg fijn om met Praktijkgenerator te werken, omdat Praktijkgenerator als modellenbank buitengewoon compleet is en je erop kunt vertrouwen dat deze modellen goed en actueel zijn.
    Max Hoedeman, Van Gogh Notarissen

    Max Hoedeman, notaris bij Van Gogh Notarissen, te Rucphen
  • Bij PraktijkGenerator.nl weten ze wat service is. Ik had een Engelse vertaling gedownload en kreeg kort daarop de mededeling dat er in dat model een fout stond die inmiddels was hersteld. Kijk, dat noem ik nou service! Elk model bevat fouten, de kans dat ze er bij PraktijkGenerator in blijven staan, is echter heel klein door hun open sourcesysteem.

    Martine Dekker, notaris bij Ligthelm & Dekker Notarissen te Rotterdam
  • Onlangs was ik betrokken bij een complexe certificering van aandelen. De checklist kernpunten administratievoorwaarden en het model van de administratievoorwaarden droegen eraan bij dat ik maatwerk kon leveren en deze certificering volledig naar de wensen van de opdrachtgever kon inrichten.  

    Erik Linssen, notaris bij Fokkema Linssen Notarissen Rotterdam
  • Dirk en Luutzen van Praktijkgenerator hebben het begrepen: het is niet alleen modellen afnemen. Zij staan open voor suggesties en vragen worden snel beantwoord. Ook bieden zij master classes aan (waar abonnees overigens vaak gratis gebruik van kunnen maken) waar je écht iets van opsteekt. Kortom: service is een werkwoord en wij zijn enthousiast!

    Karen Anne Hüpler-Hebben notaris bij Kaep Notaris Utrecht
  • Dankzij PraktijkGenerator ben ik 's-avonds vader voor mijn kinderen in plaats van iemand die zijn eigen modellen zit te maken.

    Theo de Bie, notaris bij Van Mourik & De Bie Notarissen, Schaik
  • De notaris doet er verstandig aan de gereedschappen voor zijn praktijk in te kopen. Dat geldt ook voor zijn modellen. PraktijkGenerator biedt een compleet systeem, waarmee zeer efficiënt en op kwalitatief hoog niveau kan worden gewerkt.

    Steven Perrick, advocaat en hoogleraar notarieel recht aan de UvA
  • Mijn oordeel is positief. Ik zou de website en de informatie het cijfer 8 geven.

    Arie Jan van der Bijl, notaris te Zoetermeer
  • Helemaal consequent zijn de initiatiefnemers achter de Praktijkgenerator echter niet. Zij laten geen mogelijkheid onbenut om op te merken dat notarissen veelal te weinig rekenen in verhouding tot het belang van hun werkzaamheden en de (tegenwoordig bijna unieke) dienstvaardigheid die zij daarbij betrachten. Nu bezondigen zij zich aan dezelfde fout. Ongevraagd gratis PE-punten voor notarissen en hun kandidaat-notarissen en notarieel medewerkers, inbegrepen in een maandelijkse fee die toch al concurrerend was...

    Jeroen Ammerlaan, Ammerlaan Legal, Goes
Overzicht aangesloten notariskantoren

Mail of bel

026 379 19 12

voor meer info