Vraag:
Er is onduidelijkheid over de vraag hoe men, als bij een splitsing of fusie onroerend goed overgaat, de aangifte overdrachtsbelasting behoort te doen.
Antwoord:
In de zomer van 2024 hebben wij onderstaande toevoegingen aangebracht in de modellen akte van fusie en akte van splitsing.
Verder hebben wij deze punten ook opgenomen in de draaiboeken en de checklists.
– In alle modellen akte van fusie is in het hoofdstuk omtrent Overdrachtsbelasting TOEGEVOEGD de volgende tekst:
“Voor wat betreft de aangifte overdrachtsbelasting is ook van belang het standpunt van de Kennisgroep van de Belastingdienst, dat standpunt vind je hier.
De Kennisgroep neemt het standpunt in dat, indien door de fusie registergoederen overgaan op de verkrijgende vennootschap, de notaris verplicht is aangifte te doen van de verkrijging.
PraktijkGenerator is van mening dat dat standpunt van de Kennisgroep onjuist is.
Naar de mening van PraktijkGenerator (Let wel: PraktijkGenerator is niet de wetgever; trouwens de Kennisgroep van de Belastingdienst ook niet) kwalificeert de akte van fusie niet als een akte die is opgemaakt ter zake van een verkrijging. De akte van fusie wordt opgemaakt om de fusie tot stand te brengen. Het gevolg van de fusie is dan dat registergoederen van de verdwijnende vennootschap overgaan op de verkrijgende vennootschap.
Het standpunt van de Kennisgroep betekent in de praktijk dat in de akte van fusie in dit hoofdstuk de gegevens van de betreffende registergoederen en de waarde daarvan alsmede het beroep op een eventueel van toepassing zijnde vrijstelling moeten worden opgenomen.”
Het is aan de notaris om een keuze te maken: kiest men voor de zienswijze van de belastingdienst of voor de zienswijze van PraktijkGenerator?
– In alle modellen akte van splitsing is in het hoofdstuk omtrent Overdrachtsbelasting TOEGEVOEGD de volgende tekst:
“Voor wat betreft de aangifte overdrachtsbelasting is ook van belang het standpunt van de Kennisgroep van de Belastingdienst, dat standpunt vind je hier.
De Kennisgroep neemt het standpunt in dat, indien door de splitsing registergoederen overgaan op de verkrijgende vennootschap, de notaris verplicht is aangifte te doen van de verkrijging.
PraktijkGenerator is van mening dat dat standpunt van de Kennisgroep onjuist is.
Naar de mening van PraktijkGenerator (Let wel: PraktijkGenerator is niet de wetgever; trouwens de Kennisgroep van de Belastingdienst ook niet) kwalificeert de akte van splitsing niet als een akte die is opgemaakt ter zake van een verkrijging. De akte van splitsing wordt opgemaakt om de splitsing tot stand te brengen. Het gevolg van de splitsing is dan dat registergoederen van de splitsende vennootschap overgaan op de verkrijgende vennootschap.
Het standpunt van de Kennisgroep betekent in de praktijk dat in de akte van splitsing in dit hoofdstuk de gegevens van de betreffende registergoederen en de waarde daarvan alsmede het beroep op een eventueel van toepassing zijnde vrijstelling moeten worden opgenomen.”
De theorie achter ons standpunt:
Artikel 18 Wet op belastingen van rechtsverkeer luidt als volgt:
Bij ministeriële regeling kunnen regels worden gesteld welke ertoe strekken, dat de belasting ter zake van een verkrijging waarvan een notariële akte is opgemaakt, wordt voldaan ter gelegenheid van de aanbieding van die akte ter registratie.
De in dat artikel bedoelde ministeriële regeling is neergelegd in artikel 21a Uitvoeringsregeling Algemene wet inzake rijksbelastingen 1994.
Dat artikel 21a luidt als volgt:
Met betrekking tot de overdrachtsbelasting ter zake van een verkrijging van andere goederen dan de goederen, bedoeld in artikel 4, eerste lid, onderdeel a, van de Wet op belastingen van rechtsverkeer, waarvan een notariële akte is opgemaakt, wordt door de notaris namens de verkrijger aangifte gedaan, door het aanbieden ter registratie van de akte en het aanbieden van de gegevens, bedoeld in artikel 4 van de Uitvoeringsregeling Registratiewet 1970, op de wijze, bedoeld in dat artikel. In de akte wordt tevens vermeld of in verband met de verkrijging van de onroerende zaak of zaken tevens een of meer roerende zaken zijn verkregen. Indien dat het geval is, wordt in de akte voorts vermeld voor welk totaalbedrag deze roerende zaak of zaken werd of werden verkregen en of dat bedrag is begrepen in de in de akte vermelde tegenprestatie voor de onroerende zaak of zaken. De in de vorige volzin bedoelde roerende zaak of zaken worden in de akte of in een annex die bij de minuut is opgemaakt opgenomen. De inspecteur kan de notaris om een kopie van de annex verzoeken. In de akte worden alle gegevens opgenomen waarvan kennisneming van belang is of kan zijn voor de heffing van de overdrachtsbelasting.
Artikel 18 Wet op belastingen van rechtsverkeer en het daarop gestoelde artikel 21a Uitvoeringsregeling Algemene wet inzake rijksbelastingen 1994 gaat over verkrijgingen waarvan een notariële akte is opgemaakt.
Bij een akte van levering van een registergoed is sprake van een verkrijging waarvan een notariële akte is opgemaakt (de verkrijging vindt plaats door de akte en inschrijving van die akte in de openbare registers)
Bij een splitsing en fusie constateert de notaris dat de fusie/splitsing om 00:00 van de volgende dag effectief wordt. De akte bewerkstelligt NIET de verkrijging van een registergoed.
Het gevolg van het passeren van de akte van splitsing (dan wel fusie) is dat het vermogen van de splitsende (dan wel verdwijnende) rechtspersoon onder algemene titel overgaat op de verkrijgende rechtspersoon.
Indien tot het vermogen onroerend goed behoort, gaat ook dat onroerend goed onder algemene titel over op de verkrijgende rechtspersoon, maar dat betekent niet dat de akte is opgemaakt van de verkrijging van het registergoed.
Het passeren van een akte van splitsing of fusie valt naar onze mening dus niet onder de werking van artikel 21a Uitvoeringsregeling Algemene wet inzake rijksbelastingen 1994.
Kijk ook naar onze andere FAQ voor meer handige tips en tools. Veel succes!