Dinsdag 12 december 2023
In het Official Journal of the European Union C/2023/724 d.d. 10.11.2023 is per land bepaald wie de Politically Exposed Persons (“PEP”) zijn.
Hier volgt een link naar dat journaal.
Artikel 9a WWFT bepaalt het volgende: Onze Minister van Financiën en Onze Minister van Justitie en Veiligheid gezamenlijk stellen een lijst met de functies vast die in Nederland kwalificeren als prominente publieke functies.
Of de EU-lijst de lijst waar het Ministerie van Financiën in 2018 mee kwam, overschrijft, is mij niet duidelijk.
De lijst van de EU bevat bij tal van PEP-functies de aanduiding “[●]” . Wil dat teken zeggen: n.v.t.? Of is het een tik- of zetfout?
Neem de NAVO: de EU PEP-lijst noemt alleen: NATO Airborne Early Warning & Control (AEW&C) Programme Management Agency (NAPMA) en geeft aan dat de General Manager de PEP is. Bij NATO Allied Joint Force Command Brunssum (JFC Brunssum) (1953) en NATO Communications and Information Agency (NCIA) (2012) komen we weer het [●] tegen. De Secretary-General wordt niet genoemd. De Nederlandse PEP-lijst noemt alle 3 deze NATO organisaties en zegt dat PEP is: de bestuurder, plaatsvervangend bestuurder, lid van de raad van bestuur of bekleder van een gelijkwaardige functie. Dat laatste lijkt me juist. Maar: wie het weet, mag het zeggen.
Afgezonderd van het vorenstaande, bevat de lijst weinig nieuws.
De Nederlandse PEP’s zijn:
Het betreft in Nederland minder dan 500 PEP’s. Voor verreweg de meeste van deze functies is er maar één persoon die kwalificeert. Ik had het niet raar gevonden als ze een namenlijst hadden gemaakt, maar die moet je steeds bijhouden. Een functielijst is minder onderhoudsgevoelig.
De echte Nederlandse PEP’s zijn dus vrij makkelijk te vinden.
Waarom moet een WWFT-plichtige (Bank, notaris, makelaar, advocaat etc) toch aan iedereen een PEP-verklaring voorleggen?
Omdat de WWFT-plichtige een inspanningsverplichting heeft om vast te stellen of er sprake is van een PEP.
De PEP-verklaring is nodig om de Buitenlandse PEP’s, de uitlopende PEP’s (zij die minder dan een jaar geleden PEP waren), de familieleden en naast geassocieerden van PEP’s op te sporen. Deze zijn veel moeilijker te vinden. Die vind je niet via Google search of via de Compliance aanbieders.
En wat moet de WWFT-plichtige vervolgens op basis van de WWFT doen bij een PEP, uitlopende PEP, familielid van een PEP of naast-geassocieerde van een PEP, of als de ubo een PEP is?
Verscherpt cliëntenonderzoek!
Onderdeel daarvan is dat je passende maatregelen moet treffen om de bron van het vermogen [en van de middelen die bij deze zakelijke transactie gebruikt worden] vast te stellen. (art 8, lid 5, sub b ten 2de WWFT).
Ik probeer me het voor te stellen hoe dat gaat. En hoe succesvol dat zal zijn. Daarom 3 casussen.
Stel: Onze Koning wil een huis kopen (hoeft geen paleis te zijn, of is een huis van de Koning per definitie een paleis?). Dan moeten de makelaar, de hypotheekadviseur (aangenomen dat een stuk bancair wordt gefinancierd), de hypotheekbank en de notaris allemaal (afzonderlijk) cliëntenonderzoek doen.
Als het goed is, zullen zij allemaal ontdekken dat de Koning genoemd is in de PEP-lijst en dus PEP is.
Zij zullen allemaal naar de bron van het vermogen van de Koning moeten vragen. Er geldt geen risicogebaseerde ontheffing van deze regel.
Hoe zou die vermogensopstelling met bronvermelding eruitzien? Ik kan me voorstellen dat de lijst van de Koning lang is. En dat de bronnen salaris van de Nederlandse Staat, legaat, schenking, aankoop, zaaksvervanging en opbrengst uit vruchttrekking zijn. Tot hoever moet je doorvragen? Hoe zit het met vermenging van vermogen? En welke bewijsstukken moet je opvragen? Risicogebaseerd, is het credo. Geen van de toezichthouders waagt zich aan algemeen toepasbare richtlijnen of hulpmiddelen.
Vervang in de casus de Koning door Mark Rutte. Die is – straks als hij als premier is opgevolgd – uitlopend PEP. Dat duurt minimaal 12 maanden voort. Als hij naar de NAVO gaat, is hij uitlopend PEP en echte PEP.
Doe nu een mind cracker, vervang in deze casus Onze Koning door Prins Bernhard, draai de klok zo’n 50 jaar terug, net voordat de Lockheed affaire aan het licht kwam (en neem aan dat de WWFT toen ook al bestond). Onmiskenbaar was Prins Bernhard familie van een PEP (de man van onze toenmalige Koningin).
Zou in zijn opgave van de bron van zijn vermogen de post “1,1 mio US $ steekpenningen ontvangen van Lockheed” voorkomen? Onmiskenbaar zou je de besteding van die middelen als ongebruikelijke transactie bij het FIU moeten melden. Het is namelijk witwassen pur sang. Sterker nog, de notaris zou vrees ik dienst moeten weigeren, omdat hij zich anders schuldig maakt aan schuldwitwassen van vermogen dat uit een misdrijf (passieve corruptie) is verkregen.
Bedenk dat het juist dit soort casussen is waar de WWFT voor is bedoeld en waar het PEP-begrip op is gericht. Alleen zijn we geneigd te denken dat dit alleen Buitenlandse staatshoofden van schurkenstaten en buitenlandse PEP’s aangaat. Niet een (Knuffel)prins Bernhard of een (Knuffel)koning W.A. van Oranje.
Als Prins Bernhard de bron had genoemd: “honorarium voor bemiddelingswerkzaamheden voor een buitenlandse vliegtuigbouwer 1,1 mio US $”? Zou de makelaar of notaris die eruit filteren als verdacht of ongebruikelijk? En de Bank, die kan bogen op een hele afdeling met honderden WWFT-functionarissen?
De Anti Money Laundring is geprivatiseerd. Dat is een voldongen feit. Daarmee is niet gezegd dat het een goed idee is. Immers het doet geweld aan de presumptie van onschuld. En het doet geweld aan het principe: wie stelt, die bewijst. De cliënt moet zijn eigen onschuld bewijzen. En het wekt de schijn dat het witwassen goed onder controle is.
Het zorgt er bovendien voor dat 95% van de mensen/bedrijven lijdt onder 5%.
Verder moeten voor bijvoorbeeld de aankoop van een huis minimaal 4 instanties eigenhandig hetzelfde onderzoek doen.
Men verwacht het onmogelijke van de individuele WWFT-plichtigen. Opsporing (vervolging en bestraffing) behoort tot het domein van de overheid.
Men verwacht dat de WWFT-plichtigen de WWFT principle based toepassen. Maar men handhaaft rule based.
Ik vrees dat alleen in Nederland de totale maatschappelijke kosten van het anti-witwasbeleid vele miljarden bedragen. Wat het oplevert, is veel minder goed zichtbaar.
Recentelijk kwam het Rapport: Krachten gebundeld uit. Aan dat rapport werkten vele belangrijke WWFT-plichtigen mee. Eén van de aanbevelingen was: richt een centrale faciliteit op die WWFT onderzoek gaat doen. Zie ook: https://www.praktijkgenerator.nl/2023/10/krachten-gebundeld/
Vrij vertaald, richt een pseudo-overheid in, die alle cliëntenonderzoeken voor alle WWFT-plichtigen gaat uitvoeren, data gaat verwerken en vergelijken en advies geeft of er wel of niet mag worden meegewerkt en wel of niet moet worden gemeld. Iedereen over dezelfde kam geschoren.
Wij denken dat we daar naar toe moeten.
Vindt u dat ook? En wilt u helpen met de ondersteuning van dit idee? Stuur dan een mail naar info@praktijkgenerator.nl